Treść dokumentu: |
1 PROTOKÓŁ wspólnego posiedzenia stałych Komisji Rady Gminy Skąpe z dnia 27 października 2020 r. Przewodniczący Rady Gminy Mariusz Kuźmicz, przywitał zebranych radnych, Wójta Gminy Zbigniewa Wocha, Sekretarza Gminy Alicję Hoppen-Anyszko oraz Skarbnika Gminy Brygidę Sewohl. Następnie poinformował, że z uwagi na pandemię obrady są przeprowadzone w trybie zdalnym z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, co jest zgodne z art. 15zzx ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Następnie zaproponował swoją kandydaturę na prowadzącego wspólnego posiedzenia stałych Komisji Rady Gminy Skąpe. Ponieważ innych kandydatów nie zgłoszono, w wyniku głosowania imiennego Radny Mariusz Kuźmicz został wybrany na prowadzącego obrady. Poinformował, że na stan 15 radnych, obecnych jest 13 osób (lista obecności w załączeniu). Następnie zaproponował, aby do przesłanego porządku posiedzenia wprowadzić zmiany, polegające na wycofaniu uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz wprowadzenie do porządku obrad projektu uchwały w sprawie przyjęcia do realizacji zadania pn. "Zmiana stałej organizacji ruchu w związku z wykonaniem przystanku na żądanie w pasie drogi powiatowej nr 1229F w m. Łąkie". Ponieważ więcej zmian nie zgłoszono, prowadzący obrad poddał pod głosowanie przyjęcie zmian w porządku posiedzenia. W wyniku głosowania imiennego zmiany zostały jednogłośnie przyjęte, a porządek przedstawia się następująco: 1. Informacja z wykonania budżetu za I półrocze 2020 roku. 2. Zaopiniowanie projektów uchwał w sprawie: 1) o zmianie uchwały w sprawie uchwały budżetowej Gminy Skąpe na 2020 rok, 2) o zmianie uchwały w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Skąpe na lata 2020-2030, 3) wysokości stawek podatku od nieruchomości na terenie Gminy Skąpe, 4) opłaty miejscowej na terenie Gminy Skąpe, 5) ustalenia kwoty dotacji udzielanej niepublicznym przedszkolom na terenie Gminy Skąpe, 6) udzielenia pomocy finansowej Województwu Lubuskiemu, 7) przyjęcia do realizacji zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1227F Skąpe – Cibórz na odcinku 720m”, 8) przyjęcia do realizacji zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1223F w m. Łąkie w związku z lokalizacją przystanku autobusowego”, 9) przyjęcia do realizacji zadania pn. "Zmiana stałej organizacji ruchu w związku z wykonaniem przystanku na żądanie w pasie drogi powiatowej nr 1229F w m. Łąkie", 10) Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Skąpe na lata 2021-2030, 11) Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2021 – 2023, 12) Programu współpracy Gminy Skąpe z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami w 2021 roku, 13) przyznania pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednolokalowym wraz z gruntem oraz pomieszczeniem przynależnym oraz wyrażenia zgody na zbycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym na rzecz najemcy. 3. Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia. 4. Sprawy różne. Ad. 1 Skarbnik Gminy Brygida Sewohl poinformowała, że radni otrzymali informację z wykonania budżetu za I półrocze 2020 roku pod koniec sierpnia. Taka sama informacja została przekazana do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze i otrzymała pozytywną 2 opinię. Skarbnik podkreśliła, że stan zadłużenia gminy na koniec I półrocza wynosił 3.505.550,00 zł. Na dzisiaj jest to kwota 3.485.180,00 zł i taka zostanie do końca roku. Następnie Skarbnik zapytała radnych czy do tego punktu mają jakieś zapytania. Dodała, że aktualnie przygotowujemy się do opracowania budżetu gminy na 2021 r. Ponieważ pytań nie zadano, prowadzący obrady przystąpił do realizacji kolejnego punktu posiedzenia. Ad. 2 1) Skarbnik Gminy Brygida Sewohl poinformowała, że projekt uchwały o zmianie uchwały w sprawie uchwały budżetowej Gminy Skąpe na 2020 rok został radnym przekazany i mieli możliwość zapoznania się z nim. Następnie poprosiła o wprowadzenie dodatkowych zmian: zwiększenie wydatków na dotację dla Niepublicznego Przedszkola o 35.000,00zł przeznaczenie 25.000,00zł na zakup niezbędnego sprzętu komputerowego do Urzędu Gminy Skąpe w związku z koniecznością spełnienia wymogów bezpieczeństwa informacji przetwarzanych w systemach informatycznych, wynikających z przepisów o ochronie danych osobowych, przeznaczenie 30.000.00,zł na wymianę pokrycia dachowego na budynku komunalnym w miejscowości Zawisze, zwiększenie wydatków OPS o 1.000,00zł na dziennych opiekunów, przeznaczenie 11.500,00zł na zadanie pn. "Zagospodarowanie terenu przy świetlicy wiejskiej w Ołoboku", zwiększenie wydatków na zakup gazu o 10.000,00zł i 17.500 na koszty zużycia energii elektrycznej, dokonanie aktualizacji dochodów i wydatków na zadanie pn. "Rozbudowa strażnicy OSP w Ołoboku" w związku z planowanym przesunięciem inwestycji na rok 2021. Gmina Skąpe będzie składała wniosek o przyznanie dotacji na ten cel do WFOŚiGW w Zielonej Górze, zmianę wydatków w ramach Funduszu Sołeckiego wsi Niekarzyn, zwiększenie wydatków na szatnię w Pałcku do 170.000,00zł, zwiększenie wydatków na zakup samochodu służbowego do kwoty 60.000,00zł, przeznaczenie 40.000,00zł na remont pomieszczeń oddziału "0" w SP w Ołoboku, zwiększenie dochodów z CIT o 30.000,00zł, zwiększenie dochodów z podatku od nieruchomości od osób prawnych o 70.280,00zł. Projekt uchwały uwzględnia także zmiany wynikające z wydania przez Wójta Gminy Skąpe Zarządzenia Nr 83/2020 z dnia 22.10.2020r. Wójt Zbigniew Woch, odnosząc się do projektu uchwały, zwrócił uwagę na zwiększenie środków na zakup samochodu dla Referatu Gospodarki Komunalnej. Na auto budzące nadzieję, że posłuży parę lat, trzeba wydatkować kwotę 50-60 tys. zł. W projekcie zapisana została kwota 40 tys. zł na remont obiektów przedszkola w Ołoboku, do którego przeniesiony zostanie oddział „0”, który obecnie znajduje się w sali gimnastycznej. Mamy nadzieję, że z początkiem listopada uda się przenieść przedszkole do obiektu po ośrodku zdrowia, a pomieszczenia w obecnym przedszkolu trzeba odświeżyć na przyjęcie dzieci z oddziału „0”. W kwestii budowy szatni sportowej w Pałcku wyjaśnił, że zaplanowane środki w wysokości 130 tys. zł mogą być niewystarczające, tym bardziej, że na budowę szatni w Radoszynie wydatkowaliśmy kwotę 270 tys. zł. Dlatego też proponujemy zwiększenie środków do kwoty 170 tys. zł, choć i tak nie mamy pewności, że taka kwota wystarczy. Organizacja przystanków autobusowych w Łąkiem – odbyły się 2 lub 3 wizje lokalne, przy udziale przedstawicieli mieszkańców i zarządcy drogi. Wstępny szacunkowy koszt ich budowy to kwota ok. 50 tys. zł. Budowa chodnika przy drodze wojewódzkiej w m. Skąpe – udało się porozumieć z ZDW w Zielonej Górze w temacie budowy chodnika od skrzyżowania z drogą na Cibórz w kierunku Przetocznicy. Zadanie wycenione zostało na kwotę 130 tys. zł, stąd w budżecie dotacja dla Województwa Lubuskiego w wysokości 65 tys. zł. Ponadto ZDW ze swoich 3 środków dokona przebudowy łuku drogi. Istnieje duża szansa, że zadanie zostanie wykonane w listopadzie ewentualnie w grudniu. Modernizacja odcinka drogi powiatowej Skąpe-Cibórz – wykonanie zadania zostało wydyskutowane podczas dwóch spotkań ze Starostą Powiatu. Ponieważ modernizacja nie zostanie zgłoszona do puli zadań na dofinansowanie do przebudowy lub budowy, realizacja remontu możliwa jest ze środków własnych. Gmina zadeklarowała 50% udział w kosztach. W międzyczasie Starosta, po przeanalizowaniu finansów powiatu zaproponował, aby gmina sfinansowała przedsięwzięcie, a połowę pieniędzy powiat odda przy kolejnej wspólnej inwestycji wykonywanej przez powiat na rzecz gminy Skąpe. Dodał, że aktualne ceny na tego typu zadania są bardzo atrakcyjne. Wójt uważa, że propozycja powiatu jest uczciwa i korzystna dla obu samorządów. Powiat zlecił wykonanie dokumentacji, która do końca tygodnia ma być gotowa. Jeśli rada gminy wyrazi zgodę na realizację tego działania, w przyszłym tygodniu będziemy mogli wdrożyć postępowanie przetargowe. Na zakończenie Wójt dodał, że finalizuje się przygotowanie dokumentacji na lokalizację przystanku autobusowego w Niekarzynie wraz z przebudową chodnika. Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz poprosił o zaopiniowanie projektu uchwały w komisjach. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. Radna Grażyna Świątczak dołączyła do spotkania o godz. 10:21. 2) Skarbnik Gminy Brygida Sewohl omówiła projekt uchwały o zmianie uchwały w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Skąpe na lata 2020-2030. Wyjaśniła, że zmiany zaproponowane w projekcie związane są ze zmianami w uchwale budżetowej. Planowane do emisji obligacje w kwocie 3 mln zł, zostały ujęte w roku budżetowym 2021 co prowadzi do zmniejszenia planowanej kwoty długu w 2020 roku do kwoty 3.485.180,00 zł. Planowana kwota długu wg stanu na 31.12.2021r. nie ulega zmianie i wynosi 5 544 440,00zł. W projekcie zaktualizowano również poz. 2.1.3.2 odnoszącą się do odsetek podlegających wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy z tytułu zobowiązań zaciągniętych na wkład krajowy, łącznie 21.575,00zł; w tym: - odsetki w wysokości 2.648,00zł dotyczyły obligacji od kwoty zaciągniętej na przedsięwzięcie pn. "Termomdernizacja budynków oświatowych w Gminie Skąpe" - odsetki w wysokości 18.927,00zł dotyczyły obligacji od kwoty zaciągniętej na przedsięwzięcie pn. "Rozbudowa systemu wodno-ściekowego w aglomeracji Skąpe" (obligacje serii A18, B18, C18, D18, E18, F18, część serii K18). W wykazie przedsięwzięć dodano zadanie pn. "Rozbudowa strażnicy OSP w Ołoboku". Dokumentacja projektowa została sporządzona w roku 2020, zaś roboty budowlane planuje się przeprowadzić w roku 2021, przy pozytywnym rozpatrzeniu wniosku Gminy Skąpe o udzielenie dofinansowania z WFOŚiGW w Zielonej Górze. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 3) Skarbnik Gminy Brygida Sewohl omówiła projekt uchwały w sprawie wysokości stawek podatku od nieruchomości na terenie Gminy Skąpe. Poinformowała, że zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 15 lipca 2020r., ceny towarów i usług w I półroczu tego roku w odniesieniu do analogicznego okresu 2019r. wzrosły o 3,9 proc., w związku z tym o taki sam wskaźnik wzrosną górne granice stawek kwotowych podatków w 2020 r. W odniesieniu do podatku od nieruchomości od budowli proponuje się utrzymać stawkę na dotychczasowym poziomie 2% wartości. Ponadto radnym udostępnione zostały dane analityczne do projektu uchwały dot. stawek podatków lokalnych od 2021 roku, zawierające wysokości stawek podatkowych w gminach ościennych i w gminie Skąpe w 2020 r, propozycje stawek na 2021 i jej skutki. Radna Ewa Kasprzak zapytała o stawkę od gruntów objętych obszarem rewitalizacji. Skarbnik odpowiedziała, że na terenie gminy aktualnie nie ma nieruchomości kwalifikujących się do tej stawki. 4 W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 4) Skarbnik Gminy Brygida Sewohl omówiła projekt uchwały w sprawie opłaty miejscowej na terenie Gminy Skąpe. Poinformowała, że podobnie jak w przypadku podatku od nieruchomości, proponuje się wzrost opłaty miejscowej o wskaźnik inflacji czyli z kwoty 2,31 na 2,41. Dodała, że w 2020 r. z tytułu tej opłaty gmina osiągnęła dochód w wysokości 100 tys. zł. Inkasentami pozostają osoby wskazane przez prowadzących ośrodki wypoczynkowe, czy kwatery prywatne w 2020 r. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. Zabierając głos Wójt Zbigniew Woch przekazała słowa uznania i podziękowania dla wszystkich, którzy w poczuciu odpowiedzialności egzekwują obowiązek uiszczania tej opłaty przez wczasowiczów. W innych gminach dochód z tytułu tej opłaty nie jest na takim poziomie. 5) Wójt Zbigniew Woch omówił projekt uchwały w sprawie ustalenia kwoty dotacji udzielanej niepublicznym przedszkolom na terenie Gminy Skąpe. Poinformował, że mimo iż przedszkola nie funkcjonowały, ponosiliśmy koszty tak jakby było normalnie. Od wiosny wiedzieliśmy, że pomimo zmniejszenia o jeden oddział przedszkola w Ciborzu, pięciooddziałowy system się nie zmieni, z uwagi na dodatkowy oddział w Ołoboku. Zmianie nie uległa też wielkość zatrudnienia pracowników przedszkola. Niestety z uwagi na opóźnienia remontowe w Ołoboku dodatkowy oddział przedszkolny jeszcze nie funkcjonuje, a przedszkole ponosi koszty, nie uzyskując dochodów z tytułu dodatkowych 20 przedszkolaków oczekujących na miejsce. Koszt jednego miesiąca dla takiego oddziału to kwota ok. 12-13 tys. zł. Mamy pełen wgląd do dokumentacji finansowej przedszkola z której wynika, że bez zwiększenia dotacji z gminy, podmiot prowadzący przedszkole musiałby dokładać do jego funkcjonowania. W związku z powyższym Rada Gminy Skąpe może wyrazić zgodę na przyznanie przedszkolu niepublicznemu kwoty dotacji wyższej niż 75% podstawowej kwoty ustalonej na podstawie wydatków innej (najbliższej) gminy o zbliżonym dochodzie na mieszkańca. Na terenie Gminy Skąpe nie funkcjonuje przedszkole publiczne dlatego podstawą do ustalenia wysokości dotacji jest kwota ustalona na podstawie wyliczeń kosztów ponoszonych przez najbliższą gminę wiejską o podobnym dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca. Za taka gminę uznano Gminę Szczaniec, w której koszt utrzymania dziecka w przedszkolu w roku 2020 roku wynosi 809,91 zł. Radna Urszula Bronisz zapytała o koszt utrzymania 1 dziecka. Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko wyjaśniła, że proponuje się przyjąć kwotę dotacji dla przedszkola niepublicznego w Gminie Skąpe w wysokości 96,6 % wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych Gminy Szczaniec, tj. w kwocie 782,37 zł. Proponowana kwota jest wyższa od dotychczas wypłacanej dotacji o kwotę 49,33 zł w przeliczeniu na dziecko. Radna Urszula Bronisz zapytała czy opłaty ponoszone przez rodziców także będą zwiększone. Wójt Zbigniew Woch odpowiedział, że opłaty te, po nieznacznym wzroście we wrześniu, nie ulegną zmianie do czerwca 2021 a może nawet do końca 2021 r. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 6) Wójt Gminy Zbigniew Woch przedstawił projekt uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej Województwu Lubuskiemu. Wspomniał o nim przy okazji omawiania zmian w budżecie gminy. Dodał, że długość chodnika w m. Skąpe wynosi ok. 300 m, a koszt jego budowy oszacowano na kwotę 130 tys. zł. Przy okazji Wójt podziękował dyrektorowi ZDW w Zielonej Górze za to, że udało się dokończyć realizację zadania na drodze wojewódzkiej Skąpe-Radoszyn. Podkreślił, że było ono finansowane ze środków własnych ZDW. Tym samym większość zadań na drogach wojewódzkich w obszarze gminy Skąpe, za wyjątkiem drogi Chociule-Radoszyn, udało się zrealizować. 5 W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 7) Wójt Gminy Zbigniew Woch przedstawił projekt uchwały w sprawie przyjęcia do realizacji zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1227F Skąpe – Cibórz na odcinku 720m”. O tym zadaniu także wspominał przy okazji zmian w budżecie. Radny Bartosz Derejczyk stwierdził, że propozycja sfinansowania zadania w 100% ze środków z budżetu gminy zaskoczyła go. Zapytał o jakiej kwocie jest mowa i gdzie w budżecie takie środki są zapisane. Wójt wyjaśnił, że pierwsza inwestycja, która będzie kompensowała wkład gminy w tę inwestycję, to będzie ostatni etap przebudowy chodników w Ołoboku i z całą pewnością to co założyły za powiat, będzie do odzyskania. Wstępna analiza finansowa inwestycji, uwzględniająca tendencje ofertowe, wskazuje na kwotę około 350 tys. zł. Żeby dać sobie prawo do ewentualnego unieważnienia przetargu, Wójt zaproponował kwotę 300 tys. zł. Pośpiech w realizacji inwestycji wynika z tego, że aktualnie ceny są wybitnie atrakcyjne. Czy taka tendencja się utrzyma, tego nie wiemy. Jeśli kwota poprzetargowa przekroczy 300 tys. zł, będziemy wspólnie decydować, czy do zadania przystąpić w 2021 r współfinansując je z powiatem. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. Wójt podkreślił, że podczas dyskusji na poprzednim posiedzeniu dot. inwestycji drogowych sygnalizował, że zadanie to z uwagi na atrakcyjne ceny, chciałby wykonać jeszcze w tym budżecie. Radny Mariusz Kuźmicz zwrócił uwagę, że droga ta jest w złym stanie, a prowadzi do 1/3 mieszkańców gminy i co ma ogromne znaczenie także do szpitala. Mieszkańcy Ciborza bardzo dziękują za podjęcie decyzji o realizacji zadania. Wójt dodał, że powiat przygotowuje dokumentację na przebudowę skrzyżowania Skąpe- Cibórz-Rokitnica i wymianę docinka asfaltowego grobli. Dzięki temu w tym miejscu będzie bezpieczniej. Radny Bartosz Derejczyk zapytał czy po planowanych remontach w dalszym ciągu będzie tam ograniczenie tonażowe, co zdaje się raczej nie mieć podstaw technologicznych. Radny Mariusz Kuźmicz zwrócił uwagę, że ograniczenie jest raczej słuszne, bo mostek faktycznie opadł. Transport drewna mógłby korzystać z drogi przez Sycowice. Następnie zapytał radnej powiatowej Alicji Hoppen-Anyszko czy coś jej wiadomo o ewentualnej zmianie tonażu. Alicja Hoppen-Anyszko odpowiedziała, że nic o jej o tym nie wiadomo. Wójt Zbigniew Woch potwierdził, że ograniczenia tonażowe są uciążliwe. Z tego co wie, część grobli także ma być przebudowana i może można by się pokusić o zwiększenie tonażu. Radny Bartosz Derejczyk zwrócił uwagę, że dzisiaj dojechanie ze Świebodzina do Rokitnicy jest niewykonalne. Alicja Hoppen-Anyszko odkreśliła, że przygotowywana przez powiat dokumentacja dotyczy przebudowy skrzyżowania a nie mostu, więc nie możemy mówić o zwiększeniu tonażu. 8) i 9) Wójt Zbigniew Woch przedstawił dwa projekty uchwal w sprawie przyjęcia do realizacji zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1223F w m. Łąkie w związku z lokalizacją przystanku autobusowego” oraz przyjęcia do realizacji zadania pn. "Zmiana stałej organizacji ruchu w związku z wykonaniem przystanku na żądanie w pasie drogi powiatowej nr 1229F w m. Łąkie". Tak jak Wójt już wspomniał, odbyły się spotkania ze specjalistami oraz przedstawicielami powiatu i wydyskutowali, że najbardziej optymalnym rozwiązaniem dla osób wyjeżdżających z Łąkiego w kierunku Ołoboku, podnoszącym bezpieczeństwo, będzie utworzenie przystanku w m. Łąkie wraz z budową odcinka chodnika po drugiej stronie drogi w stosunku do istniejącego przystanku. Z kolei przystanek na żądanie usytuowany będzie wzdłuż drogi powiatowej nr 1229 F w kierunku 6 Skąpego, poza obecnie wskazaną strefą zabudowaną miejscowości, gdzie także usytuowane są domy mieszkalne. Radnej Grażynie Świątczak bardzo podoba się pomysł z tymi przystankami. Zapytała także o drogę gruntową we wsi, czy jest szansa na jej przebudowanie. Wójt Zbigniew Woch odpowiedział, że poruszył temat na spotkaniu z Nadleśniczym Nadleśnictwa Świebodzin. Wg poprzedniego Nadleśniczego droga łącząca się z drogą szutrową z Łąkiego do Międzylesia, mogłaby być zgłoszona do przebudowy w ramach projektu. Wójt ma nadzieję, że w najbliższym czasie pojawią konkretne informacje. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 10) Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko omówiła projekt uchwały w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Skąpe na lata 2021-2030. Poinformowała, że program przyjmowany jest na 10 lat. Zawiera diagnozę tego, co dzieje się na terenie gminy w zakresie przemocy w rodzinie. Główną rolę w jego realizacji odgrywa Ośrodek Pomocy Społecznej wspierany przez Zespół Interdyscyplinarny, w skład którego wchodzą przedstawiciele szkół, policji, ośrodka pomocy społecznej, lekarz POZ czy kuratorzy sądowi. Szereg osób wspiera rodziny borykające się z problemem przemocy. Omawiany Program stanowi ogólny zarys działalności. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 11) Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko omówiła projekt uchwały w sprawie Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2021 – 2023. Poinformowała, że głównym założeniem programu jest wspieranie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych w procesie przywracania ich zdolności do prawidłowego funkcjonowania. W programie uwzględniono konieczność wielokierunkowego i interdyscyplinarnego oddziaływania zarówno na dzieci jak i na rodziców. Wzmocnienie kompetencji wychowawczych rodziców, zwiększenie umiejętności prospołecznych wszystkich członków rodziny oraz praca z rodziną w środowisku lokalnym ma przyczynić się do jej wzmocnienia i prawidłowego funkcjonowania. Ustawodawca w art. 179 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wskazał konkretne kompetencje rady gminy, która uchwala gminny program wspierania rodziny, biorąc pod uwagę potrzeby związane z realizacją zadań własnych gminy w tym zakresie. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 12) Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko omówiła projekt uchwały w sprawie Programu współpracy Gminy Skąpe z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami w 2021 roku. Program stanowi deklarację Gminy Skąpe do wspólnych działań. W programie określono zasady współpracy, obszary zadań priorytetowych oraz planowane środki finansowe. Projekt programu zastanie poddany konsultacjom społecznym w okresie od 15-23 października. Nie wpłynęła żadna opinia, jedynie sugestia WOPR odnośnie zwiększenia dotacji na bezpieczeństwo, jeśli gmina chciałaby utrzymać kąpieliska. Z zaproponowanej w programie wysokości środków na bezpieczeństwo WOPR nie byłby w stanie zapewnić wynagrodzenia ratownikom. Zgodnie z sugestią podnieśliśmy zwiększyliśmy środki w tym obszarze do kwoty 40 tys. zł. Ponieważ utrzymanie ratowników jest kosztowne, decydujemy się tylko na dwa kąpieliska. W programie jak co roku znalazło się 6 sfer działalności. Nie jest to jednak katalog zamknięty. Jeśli w trakcie trwania roku pojawi się oferta na działania w innych dziedzinach, przedstawiana jest ona radzie gminy. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. 13) Wójt Zbigniew Woch omówił projekt uchwały w sprawie przyznania pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednolokalowym wraz z gruntem oraz pomieszczeniem przynależnym oraz wyrażenia zgody na zbycie 7 nieruchomości w trybie bezprzetargowym na rzecz najemcy. Poinformował, że wnioskodawca od kilku już lat zabiega o możliwość nabycia nieruchomości. Wszystkie przesłanki umożliwiające nabycie zostały spełnione. Ponadto najemca zainwestował w nieruchomość sporo swoich środków. W wyniku głosowań imiennych komisje jednogłośnie pozytywnie zaopiniowały projekt uchwały. Ad. 3 Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz poddał pod głosowanie przyjęcie protokołu ze wspólnego posiedzenia stałych komisji Rady Gminy Skąpe z dnia 23 września. W wyniku głosowania imiennego protokół został jednogłośnie przyjęty. Ad. 4 Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz poinformował, że w systemie radnym udostępnione zostało pismo skierowane od Wicemarszałka Stanisława Tomczyszyna dot. zajęcia przez samorząd gminy stanowiska odnośnie tzw. „Piątki dla zwierząt” (pismo stanowi załącznik do protokołu). Poprosił radnych o komentarz w tej sprawie, a szczególnie radnych będących rolnikami. Radny Piotr Olszewski radny uważa, że powinniśmy się wstrzymać. Program zaostrza przepisy dla hodowców drobiu i bydła. Radny Wiesław Zawiślak jest zdania, że rząd nie powinien się do tego mieszkać. Radny Piotr Olszewski dodał, że kontrolą warunków sanitarnych zwierząt hodowlanych powinny zając się organizacje pozarządowe. To oni powinni karać hodowców za niewłaściwe traktowanie zwierząt. Projekt „Piątki dla zwierząt” w jego mniemaniu powinien odstać w sejmowej „zamrażarce” i samorząd nie powinien się nim zajmować. Radny Bartosz Derejczyk wstrzymałby się z podejmowaniem stanowiska w sprawie z uwagi na fakt, że przepisy te nie obowiązują. Część zapisów w ustawie jest zła, ale jego zdaniem są też i dobre. Radny Piotr Olszewski zwrócił uwagę, że część z hodowców zaciągnęła milionowe kredyty, a ta ustawa ich blokuje. Radny Mariusz Kuźmicz nie jest zwolennikiem, aby samorządy wchodziły w spory polityczne. Podkreślił, że na terenie naszej gminy nie ma hodowców zwierząt futerkowych. Radny Piotr Olszewski odpowiedział, że to że dzisiaj nie ma hodowców, nie znaczy, że ktoś nie będzie chciał się tym zająć. Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko zaproponowała, aby radni wydyskutowali czy chcą zająć stanowisko w sprawie. Radna Ewa Kasprzak przypomniała, że wszyscy wiemy jak w ostatnich wyborach zagłosowała wieś – jak się okazało, był to „strzał w kolano”. Poprzez swoje wybory dali zgodę na takie działania. Radny Wiesław Zawiślak proponuje poddać pod głosowanie treść zaproponowanego stanowiska. Sam jest zdania, że rządzący powinni wiedzieć, że ludzie się z tym nie zgadzają. Radny Bartosz Derejczyk zauważył, że podjęcie uchwały włączy gminę w walkę polityczną. Radny Piotr Olszewski jest zdania, że jako samorząd powinni się włączyć, bo oczekują tego rolnicy i hodowcy. Radny Bartosz Derejczyk zwrócił uwagę, że radny Olszewski dopiero co proponował, aby tematem się nie zajmować. Radny Piotr Olszewski stwierdził, że jego zdaniem podjęcie uchwały nie zaszkodzi samorządowcom ani rolnikom. Radny Mariusz Kuźmicz uważa, że samorządowi może jednak zaszkodzić. Radny Krzysztof Niemyt zabierając głos stwierdził, że długo zastanawiał się nad „Piątką dla zwierząt”. Tak naprawdę temat nie dotyczy tylko rolników ale także logistyki, przetwórców oraz sklepów. Projekt tej ustawy prędzej czy później będzie poddany nowelizacjom. Odnosząc się do przesłanego stanowiska, to ma wrażenie jakby ktoś poddał samorządowi coś do podpisu. Uważa, że sami w porozumieniu z rolnikami moglibyśmy przyjąć swoje stanowisko. 8 Dokument ten ma być przedstawiony prezydentowi, więc wstrzymałby się z jego podejmowaniem w proponowanej wersji. Radna Ewa Kasprzak zauważyła, że tradycja ubojów rytualnych i tak pozostanie i są odpowiednie służby takie jak np. weterynaria, żeby tematem się zajmować. Uważa, że rząd na zbyt wiele sobie pozwala. Nie powinien nas co chwilę ograniczać w różnych dziedzinach życia. Biorąc pod uwagę powyższe jest zdania, że powinniśmy zająć stanowisko w tej sprawie. Wójt Zbigniew Woch stwierdził, że daleki jest od opowiadania się za którąkolwiek partią polityczną, a pismo odczytuje jako opowiedzenie się za tym, kto lepiej zarządza polską wsią. Prawdę mówiąc od żadnego przedstawiciela wsi na terenie gminy nie słyszał negatywnych uwag odnośnie „Piątki dla zwierząt”. To służby państwa powinny być odpowiedzialne za sprawdzanie gospodarstw i warunków hodowli zwierząt. Rada gminy powinna podejmować uchwały w oparciu o oczekiwania mieszkańców, a jak wspomniał takowych nie słyszał. Ma wrażenie, że w tej konkretnej sprawie samorząd chce się wykorzystać politycznie jako sprzyjający PSL lub PIS. Radny Andrzej Kałużny także jest zdania, że samorząd nie powinien zajmować stanowiska pod potrzeby jakiejkolwiek partii. Radny Piotr Olszewski zauważył, że pismo skierowane do samorządów jest ogólne. Rolnicy mieli pojechać na protest do Świebodzina, ale z uwagi na Covid 19, ten się nie odbył i nie było możliwości spotkać się. Obawia się, że za trzy lata rolnicy będą mieli problem ze sprzedażą zboża na pasze, bo nie będzie popytu. Proponuje, aby stanowisko poddać pod głosowanie. Wójt Zbigniew Woch zastanawia się dlaczego środowiska rolnicze np. izby rolne nie wystąpiły z takim stanowiskiem. Gdyby tak się stało nikt nie potraktowałby tego politycznie. Radny Piotr Olszewski jest zdania, że konsekwencje tych działań poniosą politycy i konsumenci. Zgadza się, że sprawa jest polityczna a głos samorządu zostanie odczytany jako „kto z kim trzyma” i nie chodzi o to co myślimy tylko za kim się opowiadamy. Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz poddał pod głosowanie imienne przyjęcie przez radę stanowiska w sprawie „Piątki dla zwierząt”. Radni zagłosowali w następujący sposób: 1. Mariusz Kuźmicz – przeciw 2. Wiesław Zawiślak – przeciw 3. Urszula Bronisz – przeciw 4. Karol Dauksza – przeciw 5. Bartosz Derejczyk – wstrzymał się od głosu 6. Andrzej Kałużny – przeciw 7. Marek Kantek – przeciw 8. Ewa Kasprzak – wstrzymała się od głosu 9. Krzysztof Niemyt – wstrzymał się od głosu 10. Janusz Obuchanicz – przeciw 11. Piotr Olszewski – wstrzymał się od głosu 12. Tomasz Roskowiński – przeciw 13. Andrzej Stańczak – przeciw 14. Grażyna Świątczak – przeciw W głosowaniu większością głosów przeciw Rada Gminy podjęła decyzję, że nie będzie podejmowała przesłanego stanowiska w przedmiotowej sprawie. Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz poinformował, że radnym została przekazana pod rozwagę informacja w sprawie wprowadzenia w gminie systemu bezgotówkowego rozliczania opłat (informacja stanowi załącznik do protokołu). Skarbnik Gminy Brygida Sewohl wyjaśniła, że 8 października podpisana została umowa na wymianę oprogramowania księgowego w Urzędzie Gminy. W pierwszym etapie przewiduje się wprowadzenie do nowego systemu podatków i opłat za odpady. Każdy mieszkaniec będzie miał możliwość zalogowania się na swoje konto i możliwość przeglądania wpłat zobowiązań, a także przekierowania na stronę banku w celu dokonania płatności. Zmierzamy do tego, aby przepływ pieniądza odbywał się w formie elektronicznej, co będzie miało duże znaczenie dla księgowości oraz dla bezpieczeństwa, związanego z koniecznością 9 deponowania środków w banku, ich przewozem i kosztami z tym związanymi a także czasem pracowników poświęcanym na te czynności. Radna Grażyna Świątczak zwróciła uwagę, że dla osób starszych, dokonywanie opłat w takiej formie będzie problemem. Skarbnik Brygida Sewohl zwróciła uwagę, że szczególnie w czasach Covid 19 kontakt osobisty jest ograniczany i każdy sobie jakoś z tym radzi. Radnej Grażyny Świątczak nie przekonuje tłumaczenie, że ktoś może pomóc. Rada Ewa Kasprzak zapytała czy system miałby być wdrożony stopniowo np. kasa czynna dwa dni w tygodniu czy od razu. Skarbnik odpowiedziała, że nie uważa tego z dobry pomysł. Kasa w Urzędzie albo jest, albo w ogóle jej nie ma. Radny Andrzej Kałużny uważa, że w tej chwili wszyscy mają konta bankowe i nie będzie problemów z płatnościami. Radny Bartosz Derejczyk zapytał czy faktury będą zamieszczane na platformie czy będą dostarczane w wersji papierowej. Skarbnik odpowiedziała, że ma nadzieję, że docelowo będzie to tylko w wersji elektronicznej, ale póki co raczej nie. Radny Karol Dauksza zapytał czy sołtysi będą w listopadzie zbierali podatki. Skarbnik odpowiedziała, że z uwagi na Covid 19 jest to raczej wątpliwe, ale zależy to od pana Wójta. Radny Piotr Olszewski jest zdania, że likwidacja kasy powinna nastąpić już dawno. Próbą był okres wiosenny. Część osób starszych nauczyło się samemu płacić, a część korzystała z pomocy rodziny. Trzeba iść z duchem czasu. Radny Wiesław Zawiślak uważa, że będzie to utrudnienie dla ludzi. W Skąpem mieszka dużo osób starszych i nie będą oni chodzić po domach i prosić się o pomoc. Zastanawia się czy w takiej sytuacji dbamy o ludzi czy o urzędników. Radny Mariusz Kuźmicz także ma wątpliwości, jeśli chodzi o osoby starsze. Co prawda kilka lat temu dla wspólnot mieszkaniowych w Ciborzu zamknięto kasę i ludzie się nauczyli. Jeśli faktury za należności byłyby w formie papierowej, mieszkańcy mieliby gotowy blankiet, z którym można uda się np. na pocztę i zapłacić. Sekretarz Gminy Alicja Hoppen-Anyszko uważa, że w przypadku ludzi starszych chodzi bardziej o inkasenta. Trzeba by się zastanowić nad inną formą poboru opłat np. przy użyciu terminala płatniczego. Radna Urszula Bronisz podkreśliła, że wiele osób starszych posiada konta w bankach, ale nie mają dostępu do internetu i pomysł z gotowymi blankietami do wpłat uważa za bardzo dobry. Radny Piotr Olszewski w urzędzie jest dość często i wcale nie widuje zbyt wielu starszych robiących opłaty. Uważa, że musimy też brać pod uwagę oszczędności i iść z duchem czasu. Nikomu krzywdy tym nie wyrządzimy. Wójt Zbigniew Woch zabierając głos stwierdził, że jesteśmy dalej niż bliżej od podjęcia decyzja w sprawie kasy. Mimo że decyzja należy do niego, szanuje zdanie radnych. Póki nie będziemy mieli przekonania, że takie działanie posłuży wszystkim, musimy wypracować kompromis. Pytanie brzmi do kiedy kasa będzie a nie czy będzie. Przejście na system bezgotówkowy będzie ułatwieniem dla urzędników ale także dla podatników. Umożliwi im monitorowanie zobowiązań względem gminy, przewiduje powiadomienia sms o terminach płatności. Wójt nie wierzy, że osoby po 70 roku życia uda się przekonać do tego systemu. Niestety pandemia zmusiła nas do nietypowych zachowań, czego przykładem jest dzisiejsze zdalne połączenie. Coś co kilka miesięcy temu było nie do pomyślenia, staje się chlebem powszednim. Wysokość opłat w kasie od stycznia do marca br. wynosiła ok. 90 tys. zł i są to zapewne wpłaty od osób starszych. Niezależnie od tego kiedy kasa miałaby być zamknięta, argument, że nie wszyscy są w stanie przestawić się na płatność elektroniczną, zawsze będzie aktualny. ZUS także przygotowuje się do formy wypłaty świadczeń tylko na konta bankowe i to też jest argument. Do takich działań zmusza nas konieczność czasu (pandemia), ale także kwestie techniczne. Na dzień dzisiejszy nie ma jeszcze gotowego stanowiska, ale jesteśmy w przede dniu informatyzacji systemów dla mieszkańców. W tym samym czasie 10 firma Orange podłącza światłowody, więc wiele elementów zbiega się. W urzędzie gminy w Szczańcu 5 lat temu zlikwidowano kasę i ku zaskoczeniu wójta zabieg ten przeszedł niezbyt boleśnie. W województwie lubuskim na 82 gminy w 17 kasy zostały zlikwidowane. Wójt podkreślił także, że ZWiK w Skąpem przechodzi na wodomierze z odczytem elektronicznym i rola inkasenta, który wchodził i spisywał stany, już nie funkcjonuje. Więc odpada także możliwość uiszczania u niego opłat za odpady. Wójt otwarty jest na dyskusje, propozycje, zastrzeżenia czy uwagi radnych. Radny Mariusz Kuźmicz zwrócił uwagę, że mieszkańcy pytają sołtysów podczas roznoszenia nakazów płatniczych, kiedy będą mogli uiszczać opłaty. Dzisiaj nakazy płatnicze mogą być dostarczane przez operatorów pocztowych, elektronicznie, przez urzędników lub sołtysów. Jak to będzie wyglądało u nas? Sołtysi muszą to wiedzieć. Wójt stwierdził, że nie doszliśmy jeszcze do tego tematu, a jest to ważny aspekt. Nie mamy wiedzy ile z osób dokonujących płatności w kasie, mogłoby przejść na system elektroniczny. Dlatego też głos sołtysów w tej sprawie będzie bardzo ważny. Radny Mariusz Kuźmicz podkreślił, że podczas roznoszenia nakazów płatniczych, sołtysi mieli kontakt z mieszkańcami. Poznawali ich bolączki, przyjmowali zgłoszenia. Nie możemy też zapomnieć o aspekcie wyborczym, który jest bardzo ważny. Sekretarz Alicja Hoppen-Anyszko zauważyła, że w okresie Covid „kolędowanie” się skończyło. Odwiedziny w domach to raczej tendencja zanikowa. Preferuje się raczej dyżury sołtysów na salach wiejskich. Radny Andrzej Kałużny uważa, że sołtysi w momencie roznoszenia nakazów mogliby zapytać, kto może dokonywać płatności elektronicznie. A pomysł z przesyłaniem faktur tylko na pocztę elektroniczną, może się nie sprawdzić. Skarbnik Brygida Sewohl wyjaśniła, że kwestia faktur to temat późniejszy, ale nie będą one przesyłane na e-maila tylko dostępne na koncie podatnika w gminnym portalu. Radny Piotr Olszewski stwierdził, że Wójt dość dogłębnie wypowiedział się w tym temacie. Niemniej jednak wszystko wskazuje na to, że prędzej czy później będziemy dążyć do likwidacji kasy w urzędzie. Wójt Zbigniew Woch podkreślił, że żadna decyzja nie została jeszcze podjęta. Jesteśmy na wstępnym etapie dyskusji. W tej chwili nie chciałby wywoływać niepotrzebnych dyskusji wśród mieszkańców. Cały zabieg wiąże się także z poborem opłaty miejscowej w Niesulicach. Prosi wszystkich o zastanowienie się, przemyślenie tematu. Decyzję podejmiemy wtedy, kiedy będziemy mieli przekonanie, że niedogodności będą dotyczyły niewielkiej liczby mieszkańców. Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz przystąpił do kolejnego tematu czyli pisma z Lubuskiej Izby Rolniczej dot. rozważenia obniżenia średniej ceny skupu żyta dla celów podatku rolnego. Zapytał Skarbnika gminy jaki jest udział podatku rolnego w budżecie gminy. Skarbnik, po sięgnięciu do dokumentów odpowiedziała, że podatek rolny od osób prawnych i fizycznych wynosi około 700 tys. zł. Prowadzący poddał pod głosowanie wniosek LIR o obniżenie średniej ceny skupu żyta dla celów podatku rolnego z kwoty 58,55 zł za 1dt do kwoty 50,00 zł. W wyniku głosowania radni jednogłośnie sprzeciwili się obniżeniu tej kwoty. Wójt Zbigniew Woch zauważył, że obecna maksymalna stawka jest niższa niż 7-8 lat temu, a w międzyczasie inflacja wzrosła od 2018 r. o 9,2 %. Wysokość podatku w liczbach bezwzględnych się utrzymuje na podobnym poziomie, a minimalna pensja, koszty pracy i koszty usług wzrosły. W piśmie LIR pojawia się argument suszy. Utrzymanie podatku na takim samym poziomie, nie jest chęcią łupienia rolników. Wójt cieszy się, że radni będący rolnikami potrafią umiejętnie ocenić tę sytuację. Radny Piotr Olszewski podkreślił, że starają się być rozsądnymi mieszkańcami, rolnikami i radnymi. Suszy w tym roku praktycznie nie było, poza wyjątkiem okolic Gryżyny i Węgrzynic. Musimy pamiętać, że wpływy z podatku to dla gminy inwestycje. Kontynuując temat spraw różnych radny Piotr Olszewski w temacie dróg zapytał radną powiatową Alicję Hoppen-Anyszko czy starostwo ma informacje o firmach brukarskich, zajmujących się remontami dróg brukowanych. 11 Sekretarz Alicja Hoppen-Anyszko odpowiedziała, że powiat nie remontował dróg brukowych, ba firm zajmujących się tym praktycznie nie ma. Właściwie od tego typu zadań się odchodzi. Wójt Zbigniew Woch poinformował, że do 30 października gmina ma czas na przygotowanie wniosku na rozbudowę strażnicy OSP w Ołoboku. Wójt rozmawiał z prezesem funduszu i może uda się przekonać zarząd do przedsięwzięcia. Następnie Wójt wspomniał, że do 30 września każdy samorząd miał możliwość złożenia do premiera wniosków inwestycyjnych w ramach przeciwdziałania Covid. Gmina Zbąszynek zachęciła powiat do złożenia wniosku na remont ulicy Kosieczyńskiej. My także pomyśleliśmy o takim działaniu i złożyliśmy wniosek na remont drogi powiatowej w Rokitnicy. Podkreślił, że decyzje w tej sprawie będą zapadały na poziomie kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Z terenu naszego województw złożony wnioski na inwestycje w kwocie 2 mld zł, a dofinansowanie zostanie udzielone na poziomie 160 mln zł czyli uzyska je 1/15 złożonych wniosków. W związku z powyższym wydyskutowane zostało, że największe szanse na uzyskanie dofinansowania będzie miała inwestycja przebudowy drogi w Rokitnicy i taki wniosek powiat złożył na kwotę 1,6 mln zł. My jako gmina złożyliśmy cztery wnioski: Budowa gminnej oczyszczalni ścieków; wartość inwestycji 15.934.369,56 zł, wnioskowana wysokość dofinansowania: 4.696.104,85 zł, udział środków funduszu w inwestycji: 29,47% Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Niekarzyn: wartość inwestycji 3.953,067,26 zł, wnioskowana wysokość dofinansowania: 1.976.531,26 zł, udział środków funduszu w inwestycji: 50% Budowa Stacji Uzdatniania Wody oraz sieci wodociągowej w Kalinowie; wartość inwestycji 2.158.035,00 zł, wnioskowana wysokość dofinansowania: 1.510.624,50 zł, udział środków funduszu w inwestycji: 70% Budowa sali wiejskiej w miejscowości Łąkie; wartość inwestycji 785.792,86 zł, wnioskowana wysokość dofinansowania: 550.055,00 zł, udział środków funduszu w inwestycji: 70% Ponieważ wniosków jest dużo, trzymamy kciuki za wszystkie pięć dotyczących naszej gminy. Radny Wiesław Zawiślak stwierdził, że rada dobrze zrobiła nie podejmując stanowiska w sprawie „Piątki dla zwierząt”. Wójt Zbigniew Woch jest zdania, że samorząd musi walczyć o rzeczy ważne i istotnej jest, aby jego głos był właściwie odczytywany. Radna Grażyna Świątczak zapytała o możliwość postawienia koszy na śmieci przy plaży w m. Łąkie. W dalszym ciągu przyjeżdżają turyści i śmieci po sobie pozostawiają. Wójt poinformował, że nie miał wiedzy, że kosze zostały już zabrane. Na przyszłość trzeba będzie się nad tym zastanowić. Sekretarz Alicja Hoppen-Anyszko podkreśliła, że tak mamy podpisaną umowę na odbiór odpadów i kosze co roku są zabierane o tej samej porze. Radny Karol Dauksza zastanawiałby się nad pozostawieniem koszy na dłużej niż jest to w umowie. Społeczeństwo jest niewyedukowane. Przychodzą z ekwipunkiem, a śmieci po sobie pozostawiają. Niestety wszystko zależy od kultury osobistej turysty i wczasowicza. Sekretarz Alicja Hoppen-Anyszko byłaby ostrożna z pozostawianiem pojemników w listopadzie. Wobec wyczerpania porządku posiedzenia prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz zamknął wspólne obrady stałych Komisji Rady Gminy Skąpe. Na tym protokół zakończono i podpisano. Prowadzący obrady Mariusz Kuźmicz Protokołowała: Ilona Zalisz |